In de Noordoostpolder barst het van de cultuur, zeker voor een stuk land dat vroeger zee was en nog maar zo kort bestaat. Je vindt hier een rijke geschiedenis die veel verder terug gaat dan de inpoldering, diverse monumenten en zelfs het allereerste UNESCO Werelderfgoed van Nederland.
Cultuur is eigenlijk alles dat door de mens is gemaakt of bedacht. Nou, dan barst het in de Noordoostpolder van de cultuur, want zelfs het land waarop we wonen, werken en recreëren is door mensen bedacht en gemaakt. Op de tekentafel stond bijna tot op de meter nauwkeurig omschreven hoe de eerste polder van het latere Flevoland eruit moest komen te zien. De stad moest in het midden komen, de 10 dorpen er op fietsafstand omheen. Kavels voor boerenbedrijven waren bijna altijd 12, 24 of 48 hectare groot. Deze indeling langs rechte lijnen was heel efficiënt. Minder efficiënt, naar huidige maatstaven althans, was de ontginning van het pas ingepolderde land. Dat ging grotendeels met de hand. Stel je voor: met een schop negen uur per dag in de zware polderklei kavelsloten en greppels uitgraven. Dan was je een echte pionier! En die pioniersmentaliteit hadden ook de eerste boeren en dorpsbewoners en daarmee was de pionierscultuur van de Noordoostpolder geboren. De inpoldering en het leven van de polderpioniers wordt fraai inzichtelijk gemaakt via vier van de twaalf doorlijkpanelen van de route ‘De mooiste doorkijkjes’. Ga ze maar eens bekijken.
Bekijk de hele route en alle doorkijkpanelen
Deze vier doorkijkpanelen geven een beeld van hoe de polderpioniers leefden en de basis legden voor de cultuur van de Noordoostpolder:
Te midden van het strakke tekentafellandschap van de Noordoostpolder kom je opeens het grillig gevormde Schokland tegen. Het steekt zichtbaar boven het omringende landschap uit. Niet vreemd, als je bedenkt dat Schokland sinds de middeleeuwen tot aan de inpoldering een eiland omgeven door water was. En het werd nog lange tijd bewoond ook. Juist vanwege de unieke combinatie van cultuurhistorie en natuur, met sporen van menselijke bewoning tot 10.000 jaar terug, werd Schokland in 1995 het allereerste UNESCO Werelderfgoed van Nederland. Schokland is een plek tussen land en water, rijk aan archeologische bodemschatten en symbool van de Nederlandse strijd tegen het water. Een strijd die zo bij de Nederlandse cultuur hoort, dat we er wereldwijd om bekend staan.
Ontdek dit culturele erfgoed
Monumenten zijn uitingen van onze cultuur die we graag willen behouden. Vaak geven ze uiting aan een vroegere functie of activiteit. Twee gebouwen met een dergelijke cultuurhistorische waarde zijn de Poldertoren in Emmeloord en de voormalige lichtwachterswoning met vuurtoren op het vroegere schiereiland Oud-Kraggenburg. Beide zijn een rijksmonument. Maar ook het Waterloopbos bij Marknesse is een rijksmonument. En dan niet zozeer vanwege de bomen, maar vooral vanwege het historische openluchtlaboratorium dat er gehuisvest is. De hier gebouwde schaalmodellen van diverse wereldhavens, de Deltawerken en de Maasvlakte zijn van grote cultuurhistorische waarde.
Lees meer over het Waterloopbos
Als je mensen vraagt naar wat er onder cultuur valt, dan wordt kunst al snel genoemd. En dat klopt. Maar kunst heb je in heel veel vormen. En ook in veel formaten. In de Noordoostpolder hebben we daar twee extremen van: PIER+HORIZON en Deltawerk//. Wat hier zo extreem en bijzonder aan is? Nou, het zijn landschapskunstwerken, de ene van 135 meter lengte en de andere zelfs 240 meter lang. Bij landschapskunstwerken, ook wel Land Art genoemd, wordt het landschap bewerkt om kunstwerken te creëren. Het landschap, dat wat er al was, maakt dus nu onderdeel uit van het kunstwerk. Hoe dat eruitziet? Ga het met eigen ogen bekijken én ervaren.
Lees meer over de twee landschapskunstwerken in de Noordoostpolder:
Ook architectuur is een expressie van onze cultuur. Wat vinden we mooi? Welke woonbehoefte is er? Een mooi voorbeeld van cultureel bepaalde architectuur is de inrichting van het dorp Nagele. Het gehele dorp werd namelijk ontworpen in de stijl van het Nieuwe Bouwen, met architecten als Gerrit Rietveld en Aldo van Eyck. Zij kozen voor eenvoudige en functionele huizen: strak, fris en modern en allemaal met een plat dak. Bovendien werden ze voorzien van de voor die tijd modernste voorzieningen: stromend water, een binnenshuis toilet en een lavet. Tuinarchitect Mien Ruys zorgde bovendien voor veel bloeiende planten in de leefomgeving van de nieuwe bewoners, zodat ze dicht bij huis de natuur en de seizoenen konden beleven. Het was een ware culturele revolutie in de architectuur en de stedenbouw. Kom naar Nagele en ontdek het zelf!
Lees meer over de bijzondere architectuur van 'plattedakendorp' Nagele, zie hoe de mensen hier in de jaren '50 woonden en maak een wandeling door het dorp:
Alle hiervoor genoemde locaties kun je in principe jaarrond bezoeken en bekijken. Dat geldt niet voor festivals en andere evenementen, maar ook dat zijn belangrijke uitingen van onze cultuur. En in de Noordoostpolder hebben we daar een paar echt unieke van. Dat begint ieder jaar al in april met een onbeheersbare gekte rondom tulpen, namelijk het Tulpenfestival. We zijn trots op de prachtige tulpen die onze boeren ieder jaar weer telen en dat laten we graag zien door bezoekers via een auto- of fietsroute langs de mooiste velden te leiden en hen onderweg bovendien allerlei leuke activiteiten voor te schotelen. Ook in juni nodigen we bezoekers uit om kennis te maken met de Noordoostpolder: door hen op unieke locaties hun tent, caravan of camper neer te laten zetten. Tijdens dit Uit-jeTent Festival worden er ook veel nu-of-nooit activiteiten voor jong en oud georganiseerd. Twee laatste voorbeelden van festivals in de Noordoostpolder zijn Wilde Weide en Wildeburg, beide in juli en beide op het terrein van Netl in Kraggenburg. Hier draait het om muziek en om lekker lang doorfeesten, want bijslapen doe je overdag op de aangrenzende camping Kallumaan.
Bekijk welke andere evenementen er de komende tijd zijn
Eigenlijk is cultuur met ontzettend veel aspecten van ons dagelijks leven verbonden. En dus ook met wat we in onze vrije tijd doen. Laat je daarom niet afschrikken door het wat stoffige imago van het woord ‘cultuur’, maar kies gewoon de plek of de activiteit uit die het beste past bij jouw interesse. De Noordoostpolder zal je verrassen en inspireren. Plan jouw culturele ontdekking van de Noordoostpolder.
