Van zee naar land. De geschiedenis van de Noordoostpolder is rijk aan mooie verhalen. Niet alleen vanwege de technische hoogstandjes die zijn gebruikt voor de drooglegging, maar ook door de mensen die dit nieuwe land opbouwden na een slopende Tweede Wereldoorlog en een strenge selectieprocedure. Hier, op de bodem van de Zuiderzee op zo’n 4 meter onder zeeniveau, is niet alleen de geschiedenis van de Noordoostpolder te zien. Hier wordt het verhaal van heel Nederland verteld.
Als je een duik in de Nederlandse geschiedenis wilt nemen, kom dan naar Werelderfgoed Schokland. Dit eiland op het droge was ooit een dapper, maar kwetsbaar stukje land in de woeste Zuiderzee. Zo’n 12.000 jaar geleden woonden er al jager-verzamelaars, in de Middeleeuwen waren het vooral boeren die er vee hielden en graan verbouwden. Vanaf de 12e eeuw woonden de Schokkers op de zelfgemaakte terpen Zuidpunt, Zuidert, Middelbuurt en Emmeloord. Alleen op deze heuvels waren ze veilig voor de Zuiderzee, die meer en meer van het eiland opslokte.
“ Als je goed luistert, hoor je de zee nog ”
Landbouw veranderde met het verstrijken van de eeuwen in visserij, scheepvaart en handel. In de 13e eeuw biedt de luwe oostzijde van Schokland bij storm beschutting voor de koggen van de Hanzevloot en in de 17e eeuw voor VOC-schepen. De stad Amsterdam kocht in 1660 het noordelijke deel van Schokland aan. Dat heette toen nog Emmeloord en hoorde bij de streek Holland. Ens was het zuidelijke deel van het eiland en hoorde bij Overijssel. Pas in 1806 werden de twee delen samengevoegd onder de naam Schokland. In 1859 wint de Zuiderzee het dan eindelijk van de 635 Schokkers die nog op het eiland wonen. Ze moeten van de regering hun huis en haard verlaten om op het vasteland een nieuw bestaan op te bouwen.
Bezoek Schokland
“ Een maakbare samenleving in optima forma ”
Wie zich na de drooglegging wilde vestigen in de vruchtbare Noordoostpolder, moest aan strenge eisen voldoen. Niemand kreeg zomaar een boerderij, huis of zelfs een baan. Alleen mensen die ‘het nieuwe land’ tot een succes konden maken, mochten hier neerstrijken. Nooit eerder bemoeide de Nederlandse overheid zich zo met de bevolking van een gebied. De kandidaten werden getoetst op leeftijd, huwelijkse staat, financiën en opleiding. Selectieambtenaren gingen vervolgens gewapend met beoordelingsformulieren langs bij de mensen die een nieuw leven wilden opbouwen in de Noordoostpolder. Ze namen een kijkje in de linnenkast van de vrouw des huizes, testten de agrarische vakkennis en keken of ze actief waren voor de gemeenschap. Alles met maar één doel: snel en doeltreffend een ideale samenleving opbouwen. Alleen de boeren die na de Watersnoodramp hun bedrijf in Zeeland waren kwijtgeraakt, mochten zich zonder selectieprocedure vestigen in de Noordoostpolder.
“ Wist je dat de gemeente Noordoostpolder in eerste instantie onderdeel uitmaakte van de provincie Overijssel? ”
De provincie Flevoland, waartoe de Noordoostpolder tegenwoordig behoort, bestaat pas sinds 1986.
