"Over de zeebodem" is een mooie fietstocht over de oude Zuiderzeebodem, langs cultuur en natuur. De Noordoostpolder is de plek waar aardappelen, scheepswrakken, orchideeën, schokbeton-boerderijen, zwaaikommen, tulpen, kiekendieven en aquaducten samenkomen in het weidse polderlandschap. Op de fiets kom je onderweg veel leuke cultuurhistorische bezienswaardigheden tegen. Ook is er aandacht voor de natuur.
Je kunt op drie plekken aan deze 55-kilometer lange fietsroute beginnen:
Op de website van Landschapsbeheer Flevoland is een GPS-fietskaart beschikbaar om te zien waar je bent en hoe je moet fietsen om alle bezienswaardigheden mee te pakken. De route staat ook omschreven in de tekst hieronder, te lezen als je op het tabblad 'Beschrijving' klikt.
Start op de parkeerplaats midden in het dorp en sla rechtsaf bij de rotonde.
Hier staat het kunstwerk 'een vlucht meeuwen' op een dukdalf. Kunstenaar Jan Kip heeft dit beeld gemaakt van brons en hout. Het kunstwerk staat op een dukdalf, die nog steeds in de kanalen en vaarten van de Noordoostpolder staan.
Bij het Polderpad fiets je rechtdoor. Het is ook een heerlijke plek om even te pauzeren. Je hebt hier tussen de grappige kunstwerken prachtig uitzicht over de akkers richting Emmeloord. Even verderop, langs het Polderpad, zie je de historische zwaaikom, waar de vrachtschepen die vroeger de lokaal verbouwde landbouwproducten vervoerden konden keren, wat elders in de smalle vaarten niet kon.
Bij de zwaaikom ga je nog even rechtdoor. Na het water (Espelervaart) sla je linksaf. Je fietst hier langs Gemaal Steven Rippen, dat het waterpeil in dit deel van de Noordoostpolder regelt.
Bij de Pilotenweg ga je linksaf. De Pilotenweg en de Vliegtuigweg zijn vernoemd naar de 29 vliegtuigen die tijdens WOII in de Noordoostpolder zijn neergestort. Even verderop fiets je langs een obelisk die een ander vliegtuigongeluk herdenkt en markeert: August Willem Hamming verongelukte hier in 1950 terwijl hij in dienst van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening onderzoek deed naar de inzetbaarheid van vliegtuigen bij de bestrijding van plantenziekten in de land- en tuinbouw.
Sla even verderop linksaf bij de Tollebekerweg. Kijk goed om je heen, want je komt nu langs een typische Langgevelboerderij. Dit is een rechthoekig boerderijtype waarbij voorhuis, stal en schuur aan elkaar zijn gebouwd en alle deuren geplaatst zijn in de lange gevels. Deze boerderijen hebben hier de bijnaam ‘Zeeuwse boerderijtjes’. Ze waren vooral voor de vele boeren uit Zeeland die na WOII en de watersnoodramp naar de Noordoostpolder kwamen.
Ga na de Espelervaart bij de T-splitsing rechtsaf, richting Emmeloord. Kijk eens goed naar de inritten van de boerderijen waar je langs fiets. Karakteristiek voor elk inrit van een boerenerf in de Noordoostpolder zijn de betonnen palen met een letter-nummer-combinatie, bv. T 114. Dat was het unieke nummer van de kavel. Op een beperkt aantal erven vinden we nog de complete set van 2 lage (schamp)palen en 3 hoge dampalen.
Fiets verder over de Oude Espelerweg richting en door Emmeloord. Verstopt tussen de nieuwbouw rond Emmeloord vinden we hier nog een boerderij van het ‘eerste uur’. De eerste serie boerderijen die in de NOP gebouwd werden, waren bedoeld voor de boeren die de Polder zouden ‘ontginnen en in cultuur brengen.’ Daarom noemen we deze boerderijen nog steeds Cultuur- of Ontginningsboerderijen.
Steek de Banterweg over en ga aan de overkant linksaf, waar je een tiental meters fietst voordat je rechtsaf slaat om via het fietspad het bos in te fietsen. In het bos kom je na een tijdje op een fietsrotonde, waar je rechtdoor gaat en vervolgens linksaf slaat. Je fiets nu langs het vrij te bezoeken Voedselbos: een bos voor educatie voor jong en oud, voor de productie van ecologisch voedsel, om in te wandelen en van de natuur te genieten.
Volg het fietspad langs de N351 en steek zo de A6 over. Je fietst ook over de Lemstervaart. Dit kanaal loopt van Emmeloord naar Lemmer en mondt uit in het IJsselmeer. Fiets direct daarna via het tunneltje onder de weg door en ga op het kruispunt linksaf het Friesepad op. In de verte doemt een ‘berg’ op, de oude vuilstort. Zet je fiets hier even neer en volg het paadje naar boven. Een mooi plekje om te pauzeren en te genieten van het uitzicht.
Weer op de fiets ga je na de 'heuvel' rechtsaf, voor het water langs. Bij de parkeerplaats staat een informatiebord over dit gebied, de Wellerwaard. Als je zin in en tijd hebt voor een kopje koffie, een lekkere lunch of een andere versnapering, dan stap je hier af bij restaurant Bij Ons in de Wellerwaard.
Volg het pad net rechts van het water, langs de nieuwe woonwijk. Na het bruggetje rechtsaf over het kronkelende pad. Je bent nu in het Burchttochtgebied, eigendom van het waterschap en bedoeld om in geval van extreme regenval overtollig water op te vangen. Je kunt hier o.a. orchideeën, vlinders, libellen, vogels en kikkerpoelen zien.
Ga schuin linksaf de Kuinderweg op en sla bij de Oosterringweg rechtsaf. Sla even later links de Lindeweg op. Je komt nu langs een fraai voorbeeld van na-oorlogse architectuur die alleen in de Noordoostpolder te zien is: de schokbetonschuur.
Ga vanaf de Lindeweg bij de Kuinderweg schuin rechts en daarna bij de rotonde scherp links het Kuinderbos in. Je fietst hier langs de Burch van Kuinre. De roemruchte Heren van Kuinre hadden de burcht op een strategisch gelegen plek bij Kuinre gebouwd. Van hieruit ondernamen ze rooftochten op de Zuiderzee en controleerden ze de scheepvaart naar de Hanzesteden.
Volg nu het pad rechtsaf over een bruggetje door het bos, je komt uiteindelijk op de Hopweg uit, die linksaf opfietst. Even verderop aan de rechterkant van de Hopweg kom je langs de Oude Haven van Kuinre. Kuinre, dat tegenwoordig in Overijssel ligt, was in de Middeleeuwen een florerende handelsplaats. Met de drooglegging van de Noordoostpolder in 1942 kwam er definitief een einde aan Kuinre als havenplaats.
Fiets een klein stukje verder over de Hopweg. Links naast de weg zie je een stuw in het water. Door de stroming die hierdoor ontstaat, is het water heel zuurstofrijk. De weidebeekjuffer, een prachtige libelle, heeft dit nodig om zich te kunnen voortplanten. Je ziet hier vooral van mei tot augustus veel libelles.
Fiets na de stuw verder langs de Hopweg en sla linksaf richting Natuurkampeerterrein de Veenkuil. Fiets vervolgens door het bos tot aan de Schoterweg, waar je ga linksaf slaat. Links van de weg zie je de restanten van het scheepswrak 'Queen Anne' liggen, met een doorkijkpaneel en informatieborden ernaast. Stap even af om ze te lezen.
Ga na het wrak rechtsaf, het Schoterpad op. Bij de Ruttenseweg ga je vervolgens linksaf om de A6 over te steken. Dan weer snel linksaf, de Lemsterweg op. Sta even stil op de brug over de vaart. Je hebt hier prachtig uitzicht. Aan de ene kant de weidsheid van de akkers, aan de andere kant een prachtige, brede bomensingel.
Sla bij de kruising met de Veneweg rechtsaf. Rechts van de weg zie je Boerderij Langeveld, een cultuurboerderij met een rieten dak. Vlak na WOII waren dakpannen schaars en riet was er volop in de polder. Sla even verderop het Venepad in en verderop op de T-splitsing rechtsaf richting Rutten. Rechts naast de Polenweg kom je langs een loswal met zwaaikom, waar vroeger de landbouwproducten van kar of vrachtauto naar een binnenvaarschip werden overgeheveld voor verder vervoer.
Vervolg de route linksaf over de Wrakkenweg en sla dan rechtsaf bij het Wrakkenpad. Fietsend door het Flevolandse land kom je soms een blauwwitte paal met een rood scheepje tegen. Een markering van een tragedie die zich hier eeuwen geleden heeft afgespeeld. Zo ook hier.
Ga aan het eind van het Wrakkenpad linksaf. Je staat nu bij natuurgebied de Rotterdamse Hoek. De naam van dit gebied verwijst naar het bombardement op Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog: Het verhaal gaat dat de puinresten van de stad voor versterking van de dijk zijn gebruikt. In de verte op de dijk staat een vuurtoren ter nagedachtenis. ‘Hoek’ slaat op een knikje in de dijk rond de Noordoostpolder. Een doorkijkpaneel naast de vuurtoren geeft verdere uitleg over deze locatie.
Fiets nog even door langs de Westermeerweg en sla dan linksaf, het Onderduikerspad op. Aan het eind van het Onderduikerspad sla je rechtsaf richting Espel en ben je weer terug bij je startpunt.